مجموعه من، فلسفه، زندگی
انتشار مجموعه «من، فلسفه، زندگی» در سال ۱۳۹۹ جزء نخستین گام‌های تألیفی در برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان در پیمودن این راه طولانی است. مجموعه حاضر تفاوت‌های خاصی با مجموعه‌های ترجمه‌شده و تألیفی دارد؛ این مسئله برای پژوهشگران و دست‌اندرکاران جنبش فلسفه برای کودکان، از راه بررسی مجموعه حاضر و کتاب راهنمای آن، خودبه‌خود آشکار خواهد شد.
این مجموعه شامل ۱۰ داستان فلسفی به همراه کتاب راهنما می باشد. کتاب راهنما، راهنمای عملی استفاده از مجموعه ۱۰ جلدی داستان‌های فلسفی است. هر طرح درس در قالب سه قسمت: درون مایه اصلی، طرح بحث و فعالیت‌ها سازماندهی شده است که برای معلم (تسهیلگر) دست‌یافتنی و کاربردی باشد. تسهیلگر در استفاده از این طرح درس‌ها می‌تواند آزادانه با آنها درگیر شود. درواقع، می‌توان آنها را به همان ترتیبی تدریس کرد که ارائه شده‌اند، یا با ترتیبی که بیشترین ارتباط و تعامل را با جوّ یادگیری کلاس دارد؛ حتی ممکن است تسهیلگر براساس خلاقیت خود درون‌مایه، طرح بحث یا فعالیت متفاوتی را با توجه به نیازهای کودکان در کلاس درس انتخاب کند. به زبان دیگر، تسهیلگر آزاد است طرح درس‌ها را به گونه‌ای انتخاب و اجرا کند که برای رسیدن به اهداف کلاس درس مناسب و مفیدتر باشند.
شایان ذکر است این مجموعه، قبل از انتشار، بر روی ۱۸۰۰ نفر از کودکان و نوجوانان در سطح کشور در مدت ۶ سال در قالب کلاس و کارگاه‌های آموزشی فلسفه برای کودکان اجرا شده است.
در‌نهایت، این مجموعه با هدف پرورش مهارت‌های فکری کودکان و نوجوانان و همچنین ترویج کندوکاو فلسفی طراحی شده است. مجموعه‌ای شامل ۱۰ داستان فلسفی که مفاهیم گوناگونی را برای تحریک کنجکاوی و آغاز تفکر عمیق درباره ایده‌های فلسفی در کودکان و نوجوانان در نظر دارد. مفاهیم داستان‌ها در جدول زیر آورده شده است.
| داستان | مفاهیم و ایده‌های اصلی |
| آواز | وجود، شناخت، علت و معلول، عادت‌کردن، خیر و شر |
| بادبادک‌ها | آزادی، خود بودن، قانون، انتخاب، مسئله یا مشکل |
| پدیده و پدیدار | واقعی و غیرواقعی، درک دیگران، خلق‌کردن، تفسیر و تطبیق، حل مسئله |
| پنجره | شناخت، جزمیت، تصمیم‌گیری، تفاوت و اختلاف |
| لانیکیا | نماد، اعتماد‌کردن، داشتن اختلاف، احترام‌گذاشتن، انتخاب |
| زیباترین گل | زاویه دید، دروغ، مسئول بودن، زیبایی |
| زنگ آخر | زندگی، خانواده، تنهایی، همدلی، احساسات |
| سوری و دم سیاه | زمان، استعداد، قضاوت، برنامه‌ریزی |
| آلاله | دوست، راز، خوشبختی، احساسات |
| آخرین گل رز | سرنوشت، تنهایی، مرگ، ترس |
امید است این مجموعه را در تجربه آموزشی خود با کودکان و نوجوانان مفید بیابید و بتوانید همراه دانش‌آموزان خلاقیت، هیجان و یادگیری غنی را تجربه کنید تا گفت‌وگوی فلسفی میسر شود.
داستان زنگ آخر
نویسنده :کاوه رستمی
تصویرگر :غزاله بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب که به زبان کودکانه نوشته شده است :۱.آشنایی با مفهوم زندگی ۲. آشنایی با مفهوم خانواده ۳. آشنایی با مفهوم احساسات ۴. آشنایی با مفهوم تنهایی ۵. آگاهی از تفاوت های فردی ۶ .کسب توانایی درک دیگران این کتاب داستان همکلاسی که در روز آخر مدرسه در مورد اینکه چه برنامه هایی برای شروع تابستان خود دارند صحبت می کنند.
همه شاد و پر انرژی هستند اما نسیم به فکر فرو رفته بود…
بریده‌ای از کتاب: نسیم به الیانگاه کرد. چقدر شاد و خوشحال بود. الیا گفت: از امروز بعد از ظهر در سالن بزرگ تئاتر شهر اجرا دارم وای که خیلی خوشحال و هیجان زده هستم. فکر کنید در مقابل چشمان پدر و مادر و دوستانم باید یک اجرای عالی داشته باشم…
داستان آواز
نویسنده :کاوه رستمی
تصویرگر: غزاله بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب به زبان کودکانه نوشته شده است: ۱. آشنایی با مفهوم وجود و نشانه های آن ۲. آشنایی و درک مفهوم عادت کردن ۳. آشنایی و درک مفهوم خیر و شر ۴. آشنایی و درک مفهوم علت و معلول
۵. کسب توانایی تشخیص روابط علت و معلول ۶. ایجاد حساسیت نسبت به محیط
آواز داستان درخت پیر جنگل و سیمرغ موجود اسرار آمیز است که صدای آواز آن را همه جنگل می شنیدند. تا اینکه اتفاقی برای درخت می افتد و سیمرغ به بلندترین کوه میره و تصمیم میگیره برای از دست دادن دوستش تا ابد آواز بخواند اما…
بریده ای از کتاب: شنیدن این آواز همیشگی، برای همه اهالی جنگل تکراری و عادی شده بود. تا اینکه یک روز بهاری اتفاق عجیبی افتاد اسبی که در جنگل زندگی می کرد صاحب یک کره شد…
داستان بادبادک ها
نویسنده: کاوه رستمی
تصویرگر: غزاله بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب که به زبان کودکان نوشته شده است: ۱. آشنایی با مفهوم آزادی و انتخاب کردن ۲. مقایسه مفاهیم آزاد و مجبور ۳. آشنایی با مفهوم مجبور کردن ۴. تمایز بین انتخاب کردن و انتخاب شدن ۵.توانایی غلبه بر ترس و اضطراب انتخاب ۶. ابراز خود ۷. کسب توانایی انتخاب کردن داستان کتاب، داستان چند بادبادک با ویژگی های مختلف است هر کدام توانایی های متفاوتی از دیگری دارد. اما بادبادک قرمز به چیزی فکر می کرد، به چیزی که بقیه بادبادک ها اجازه فکر کردن در مورد آن موضوع را به خودشان نمی دادند..
بریده ای از کتاب: بادبادک سیاه گفت: این آرزوی خیلی از بادبادک هاست و حتی آرزوی خیلی از بادبادکهای قبل از ما بود. آرزوی پدر و مادرم و حتی پدربزرگ و مادربزرگم. اما آنها هم مثل من تا جایی که یادم می آید وبرایم تعریف کرده‌اند همه ما همیشه همین جا بودیم..
پدیده و پدیدار
نویسنده: کاوه رستمی
تصویرگر :غزاله بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب که به زبان کودکان نوشته شده است: ۱. آشنایی با مفهوم ذهنی و عینی ۲. مقایسه مفاهیم مشابه و متضاد ذهنی و عینی ۳. تمایز بین مفهوم ذهنی و عینی ۴.انتخاب بین مفهوم ذهنی و عینی ۵. تشخیص توانایی تفکر
پدیده و پدیدار دو کودک در دو سوی رودخانه هستند که هیچ راه ارتباطی بین این دو وجود ندارد. پدیده تعداد زیادی اسباب بازی دارد. اما پدیدار به دلیل شرایط مالی خانواده‌اش هیچ اسباب بازی ندارد اوهر روز به اسباب‌بازی‌های پدیده نگاه می‌کند تا اینکه تصمیم می‌گیرد..
بریده ای از کتاب: چشم هایش را بست و اسب پدیده را تصور کرد شکل اسب توی ذهن پدیدار نقاشی شد و دستهای پدیدار با کمک قیچی و شاخ و برگ شمشاد ها…
آلاله
نویسنده: کاوه رستمی
تصویرگر: غزاله بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب که به زبان کودکان نوشته شده است :۱. آشنایی با مفهوم احساسات ۲. مقایسه مفاهیم احساس خوب و احساس بد ۳. تمایز بین دوست داشتن واقعی و غیر واقعی ۴. آشنایی با مفهوم مسئولیت ۵. توانایی غلبه بر ترس و اضطراب ۶. ابراز احساسات خود ۷. مراقبت از داشته های خود
آلاله، اسم عروسک مورد علاقه پری است او عاشق آلاله هست و همه جا با خودش آلاله را میبره. اما در داستان اتفاقاتی میوفته که بین پری و آلاله جدایی میافته…
بریده ای از کتاب: من دلم میخواهد آلاله همه جا پیش خودم باشد مثل شما که دوست دارید من همیشه کنارتان باشم مادر کلافه شد و گفت: من مامانم تو هم بچه من هستی، اما آلاله که بچه تو نیست!
سوری و دم سیاه
نویسنده: کاوه رستمی
تصویرگر: غزاله بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب که به زبان کودکان نوشته شده است:۱. آشنایی با مفهوم زمان ۲. آشنایی با سه زمان گذشته، حال و آینده ۳. مقایسه سه زمان گذشته ،حال و آینده ۴. انتخاب بین سه زمان گذشته، حال و آینده ۵. آشنایی با ملاک های انتخاب بین سه زمان گذشته، حال و آینده ۶. تشخیص اولویت دیگران درباره سه زمان گذشته، حال و آینده
قراره جشنی برگزار بشه و بچه خرگوش ها در آن جشن دعوت هستند. این جشن بسیار مهمی برای بچه خرگوش ها هست. چرا که در این جشن یک بچه خرگوش مجوز تشکیل خانواده و ورود به دنیای بزرگترها را کسب می‌کنند! همه بچه خرگوش ها برای این جشن آماده می شوند بجز سوری!
بریده ای از کتاب: سوری خندید و گفت: من دلم می خواهد بازی کنم همه جای دنیا را بگردم اصلاً دوست ندارم زود بزرگ بشوم! راستی چرا تو می خواهی زود بزرگ بشوی؟! دلت نمی خواهد روی سبزه ها بپری عکس خودت را توی آب بینی؟ به آسمان نگاه کنی و ستاره ها را بشماری؟ و حتی با ماه حرف بزنی؟! دم سیاه اخمی کرد و گفت: من اصلاً وقت این کارها را ندارم!
پنجره
نویسنده :کاوه رستمی
تصویرگر :غزاله بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب که به زبان کودکان نوشته شده است: ۱. آشنایی با مفهوم شناخت ۲. آشنایی با منابع شناختن ۳.مقایسه مفاهیم دانایی و نادانی ۴. تمایز بین روش های شناخت صحیح و ناصحیح ۵.ابراز خود ۶.کسب توانایی فکر کردن
پنجره، داستان پرندگانی است.که درون قفس به دنیا آمده اند و پرندگانی که مشقات زندگی در زندگی آزادانه خود را دارند. در این داستان گفتگو بین این پرندگان و نوع نگاه شان به محیط پیرامون خود را دنبال می کنیم.
بریده ای از کتاب: فردا از راه رسید و دوباره شب شد و صبح شد و روزها آمدند و رفتند و پرنده ها بزرگ و بزرگ تر شدند. آنها صبح کنار پنجره می‌رفتند و بیرون را نگاه می کردند..مرغ عشق عاشق صدای آب بود. انگار حوض حیاط برایش آواز می خواند قشنگتر از آوازی که هرروز بلبل می خواند. اما کبوتر هر روز با دیدن پرهای ریخته شده توی حیاط و مرد شکارچی نگران می شد و می ترسید.
لانیکیا
نویسنده: کاوه رستمی
تصویرگر :غزاله بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب که به زبان کودکان نوشته شده است: ۱. آشنایی با مفهوم تفاوت و اشتراک ۲. آشنایی و درک وحدت داشتن و باهم بودن ۳.آشنایی و درک مفهوم بی نهایت ۴. آشنایی با مفهوم صلح ۵. آشنایی و استفاده از ملاک ها در انتخاب ۶. کسب توانایی گفتگو
لانیکیا، باغی بسیار بزرگ است. که انتهای آن پیدا نیست! داستان کتاب در مورد سه گل است که با هم سر سازش ندارند و هرکس از دید خود خود را برتر می بیند. پروانه‌ای از طرف باغ انتخاب می‌شود تا با این سه گل صحبت کند.
بریده ای از کتاب :شقایق شرقی گفت :همه این جنگل و دعواها تقصیر این دوتاست. همه می دانند که من قدیمی ترین گل باغ هستم. پس همه باید به من احترام بگذارند همه یعنی همه و این دوتا. گل سه پر تکانی به خود داد و با ناز گفت: چرا باید به تو احترام بگذارند.؟اگر تو قدیمی تر هستی در عوض من از همه قشنگترم… قویترم…
زیباترین گل
نویسنده :کاوه رستمی
تصویرگر :غزاله بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب که به زبان کودکانه نوشته شده است: ۱. آشنایی با مفهوم وسعت دید ۲. آشنایی با مفهوم تنگ نظری و بلند نظری ۳. آشنایی با مفهوم خودشیفتگی و تشخیص آن ۴. کسب توانایی غلبه بر تنگ نظری ۵. آشنایی و درک مفهوم زیبایی ۶. لذت بردن از زیبایی
زیباترین‌گل، داستان جذابی است که با گفتگوی گل، بوته زرشک و لاک پشت شروع می شود. لاکپشت سفری را شروع می کند تا برای گل و بوته که نمی توانند از جای خود حرکت کنند از زیباییهای دنیا بگوید.
بریده‌ای از کتاب: فردای آن روز لاک پشت با دوستانش خداحافظی کرد و برای پیدا کردن زیباترین چیزی که در دنیا وجود دارد راه افتاد تا همه دنیا را ببیند. خودش هم خیلی دوست داشت بفهمد زیباترین چیز چیست!!! لاکپشت رفت و گل و بوته زرشک در انتظار آمدنش روزها را می شمردند. تا اینکه در سیصدو شصت و پنجمین روز لاک پشت جهانگرد به لانه اش برگشت…
آخرین گل رز
نویسنده کاوه رستمی
تصویرگر: غزال بیگدلو
اهداف فلسفی این کتاب که به زبان کودکانه نوشته شده است: ۱. آشنایی با مفهوم سرنوشت ۲. آشنایی با مفهوم مرگ ۳. آشنایی با مفهوم انتخاب و آزادی ۴. آگاهی از محدودیت های زندگی ۵. کسب توانایی پذیرش واقعیت ۶. پذیرش مفهوم مرگ آخرین گل رز با مکالمه سه گل باقیمانده در گل فروشی آغاز می شود. داستان کتاب درباره سرنوشت این سه گل رز می باشد. بریده ای از کتاب: گل رز قد بلند خیلی خوشحال شد و گفت:به جای خوبی بروم من! گل رز های باقیمانده آهی کشیدند و به در مغازه زل زدند. آقای خوشبو گل رز را به خانم قشنگی که در کنارش نشسته بود داد. خانم قشنگ که خیلی عصبانی بود…
کتاب راهنما یکی از کتاب های مجموعه من، فلسفه، زندگی انتشارات پی نما است. این مجموعه در سال ۱۳۹۹ جزء نخستین گام های تالیفی در برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان در پیمودن این راه طولانی است. مجموعه حاضر تفاوت های خاصی با مجموعه های ترجمه شده و تالیفی دارد؛این مسئله برای پژوهشگران و دست اندرکاران جنبش فلسفه، از را بررسی مجموعه حاضر و کتاب راهنمای آن، خود به خود آشکار خواهد شد.
نظر اساتید مصطفی ملکیان، نصرت الله ضرغام، فرخنده مفیدی، محمدجواد کاشی، و یحیی قائدی درباره مجموعه را پی توانید در مقدمه کتاب ها بخوانید.
درباره کتاب راهنما
کتاب راهنما، راهنمای عملی استفاده از مجموعه ۱۰جلدی داستان های فلسفی است. هر طرح درس در قالب سه قسمت:درون مایه اصلی، طرح بحث و فعالیت ها سازماندهی شده است که برای معلم (تسهیلگر)دست یافتنی و کاربردی باشد. تسهیلگر در استفاده از این طرح درس ها می تواند آزادانه با آن ها درگیر شود.در واقع، می توان آن ها را به همان ترتیبی تدریس کرد که ارائه شده اند،یا با ترتیبی که بیشترین ارتباط و تعامل را با جوّ یادگیری کلاس دارد؛حتی ممکن است تسهیلگر براساس خلاقیت خود درون مایه، طرح بحث یا فعالیت متفاوتی را با توجه به نیاز های کودکان در کلاس درس انتخاب و اجرا کند که برای رسیدن به اهداف کلاس درس مناسب و مفیدتر باشند.
قلب زمین رمان نمادین و فلسفی
قلب زمین، آخرین نوشته دکتر کاوه رستمی است که بعد از مجموعه ده جلدی داستان‌های فلسفی به نگارش درآمده است. زمین جنگلی زیبا در کنار کوهی بزرگ به نام بیکن را توصیف می‌کند که حیوانات در حادثه‌ای شیر که همان سلطان جنگل است را از دست می دهند، و در این بین دچار مشکلات و مسائل زیادی می شوند. تلاش‌های آنها برای حفظ جنگل از دست موجوداتی به نام وندیگو ها ادامه دارد و نویسنده حیوانات و گروه‌های مختلف را به تصویر کشیده است. دیدگاه های مختلفی نسبت به جنگل و راه‌های سعادت و خوشبختی ارائه می‌کنند و سرانجام پروانه کوچولو ای به نام وینا که نماد شناخت و آگاهی است به این نتیجه می‌رسد که حیوانات در نبود آگاهی همیشه محکوم به تکرار و شکست هستند. نکته دیگر در مورد این کتاب تصویرگری آن است که توسط غزال بیگدلو از برجسته ترین تصویرگران ایران و جهان انجام شده است و جوایز معتبر بین‌المللی بسیاری به خود اختصاص داده است.
